Archiwum Filmowe

Szczegóły materiału

Witamy Wajdę

Informacje ogólne:

Identyfikator 
witamy_wajde
Typ materiału 
Etiuda dokumentalna
Rok produkcji 
1985
Długość materiału 
00:32:54
Nośnik wyjściowy 
taśma 16mm
Kolor 
barwny
Dźwięk 
udźwiękowiony
Uwagi 

Prawa autorskie:

Właściciele:
PWSFTviT

Profil na Filmpolski.pl:

Witamy Wajdę

Opisy:

Zapis spotkania Andrzeja Wajdy ze studentami PWSTViT w Łodzi po projekcji szkolnych etiud. Wajda komentuje obejrzane filmy, daje wskazówki młodym twórcom, opowiada o swoim warsztacie pracy.

Twórcy:

Sekwencje:

SEKWENCJA 1 Sala projekcyjna, Andrzej Wajda ukazany w planie średnim komentuje film „Siedem i pół” (etiuda zaczyna się nagle, w trakcie wypowiedzi reżysera). Następnie mówi o tym, że to, co jest śmieszne, jest też zawsze inteligentne. Podaje przykład: Fellini wciąż nas zachwyca, nawet jeśli bardziej za sprawą starszych dzieł, zaś Antonioni „jest już dzisiaj nie do oglądania”.
SEKWENCJA 2 Przebitka na widownię; powrót do ujęcia z Wajdą (stoi i mówi na dalszym planie, przed nim widoczne głowy słuchających). Mówi o potencjalnych inspiracjach dla sztuki jako takiej, nie tylko filmowej. Opowiada o spotkaniu w Paryżu Romana Cieślewicza, który stwierdził, iż „przerabia jedne papiery na drugie” (korzysta w swej sztuce z materiałów już istniejących). Panorama pozioma (najpierw w lewo, potem w prawo): słuchająca publiczność. Wajda dalej komentuje studenckie etiudy; prowokuje do kreatywnego podejścia do zagadnienia gatunku filmowego. Sięga po szklankę z herbatą.
SEKWENCJA 3 Plan pełny: widownia (wszystkie miejsca zajęte, kilka osób stoi przy drzwiach), zbliżenie na jednego ze słuchaczy. Plan średni: Wajda dalej mówi (widoczny z perspektywy widowni). Powołując się na konkretne przykłady, opowiada o sytuacjach, gdy widz zwraca uwagę np. na udane zdjęcia lub światło, ale ma kłopot, by skonkretyzować znaczenie; są filmy, w których zdjęcia wyraźnie „są drogą”, narzędziem do przekazania „głównej treści”. Półzbliżenie: student (Mariusz Treliński) robi minę do kamery. Półzbliżenie na Wajdę, półzbliżenia na publiczność. Reżyser komentuje etiudę „Pragnienie” (w reż. Mirosława Dembińskiego), która wydaje mu się dopiero zapowiedzią czegoś więcej. Obrazy widowni. Wajda wspomina o „Kanale”, uruchamiając wątek podejmowania tematów ważnych dla twórcy, ale i widowni w danym czasie.
SEKWENCJA 4 Głos z sali na temat kina zaangażowanego społecznie. Kamera (w zbliżeniach i półzbliżeniach) pokazuje publiczność, słychać śmiechy. Wajda, ukazany w półzbliżeniu, mówi o dwóch sposobach na życie i reżyserowanie: sposób pierwszy to ciągła praca, realizowanie się w różnych gatunkach i stylistykach, doskonalenie warsztatu w zmiennych okolicznościach, w oczekiwaniu na dużą szansę (opiera się na przykładach ze swojej filmografii, to jego ścieżka). Drugi sposób polega na świadomym zawężeniu swego profilu twórczego, na unikaniu różnorodnych form filmowych, m.in. z obawy, by nie upodobnić się do innych twórców. Wajda zachęca do tego, żeby nie pozwolić na ograniczenie swego wizerunku twórczego przez oczekiwania publiczności. Wspomnienie o idei kina autorskiego.
SEKWENCJA 5 Dwa ujęcia (zbliżenie i plan średni): publiczność. Powrót do ujęcia z Wajdą (stoi i mówi na dalszym planie, przed nim widoczne głowy słuchających), który podkreśla, że kino jest sztuką narracyjną, nigdy nie może zamienić się w coś „stojącego”. Wypowiedź się ucina.
SEKWENCJA 6 Zbliżenie (z profilu): Jarosław Szoda słuchacz. Wajda (w planie amerykańskim, z perspektywy widowni) opowiada, że telewizja jest nieporównywalna do kina, że „nie ma nic piękniejszego niż kino pełne ludzi”. Opowiada anegdotę o zrealizowanych w Zespole Filmowym „X” „Zdjęciach próbnych” w reż. Agnieszki Holland, Pawła Kędzierskiego i Jerzego Domaradzkiego – kiedy twórcy zadzwonili do niego z informacją, że przed kinem ustawia się kolejka na ich film, Wajda zaproponował mówienie do siebie po imieniu, bo teraz „jesteście już reżyserami”. Przejście do planu średniego: Wajda nawiązuje do wątku integracyjnej funkcji kina w coraz bardziej zatomizowanym społeczeństwie (zauważa jednocześnie, że w Polsce te procesy zachodzą wolniej niż w innych częściach świata).
SEKWENCJA 7 Wajda – nadal w planie średnim – zakłada okulary i spogląda do notatek. Przechodzi do praktycznych uwag: pochwala ćwiczenia prowadzone w Szkole Filmowej przez Jerzego Kawalerowicza, w czasie których ćwiczy się realizowanie sceny bez udziału kamery (pozwala to na konsultacje z aktorami i stopniowe wypracowywanie koncepcji operatorskiej). Niekiedy zbliżenia lub półzbliżenia na słuchaczy. Wajda opowiada o tym, że robiąc film, na coś „trzeba postawić”, może to być temat albo pewien motyw; podaje przykład swojego filmu „Kanał” i słusznej decyzji, by wbrew sugestiom Ludwika Starskiego pozostawić wszystkie zaplanowane sceny, dziejące się w kanałach; podaje też przykład „nieudanego filmu” „Lotna” – scena szarży na czołgi okazała się jego nieodzownym, choć budzącym niekiedy kontrowersje, elementem. To, na co postawiony zostaje w filmie akcent, trzeba doprowadzać realizacyjnie do ostateczności. Wajda nawiązuje do hollywoodzkich filmów, w których dane sceny (np. pożaru wieżowca) są zrealizowane perfekcyjnie („to się pali fantastycznie”) i przez to zostają w odbiorczej pamięci. Zbliżenie na Wajdę, przebitki na publiczność.
SEKWENCJA 8 Wajda (najczęściej w planie średnim) opowiada o pracy na planie i relacji reżysera z aktorami (należy ich odpowiednim słowem i tonem „budzić” do danej sceny) i ekipą techniczną. Reżyser powinien dawać aktorom energię (widoczną potem na ekranie). Powinien obserwować cały plan: operatora, aktorów, chmury na niebie; czy „skrzypi wózek, który skrzypiał na próbie, a teraz już nie powinien” itp. Analogia do polskiego dworu, w którym ganek i obejście były takiej wielkości, by wszędzie docierał głos gospodarza. Wajda żartobliwie stwierdza, iż reżyserzy „ze słabszym głosem muszą robić mniejsze filmy”. Plan średni: w centrum śmiejący się słuchacz. Wajda kontynuuje: reżyser nie powinien mówić na planie przez tubę czy przez mikrofon (bo dźwięk „z głośników jest przeznaczony dla nikogo” – podobnie ma się sprawa z przekazem propagandowym: „do kogoś to mówią, na pewno nie do mnie”); wszystko musi być „wyrobione przez reżysera własnym głosem”. Wajda podejmuje kolejny wątek pracy na planie: reżyser nie może siedzieć, „jak człowiek siedzi, to i film siedzi”, potrzebne są zdrowe nogi. Elia Kazan pokazywał swoim studentom stojącego na planie swych filmów D.W. Griffitha. Seria ujęć w różnych planach: słuchająca widownia. Wajda zwraca uwagę, że reżyser musi czujnie kontrolować pracę na planie, choćby z powodu konieczności podejmowania samodzielnej (a nie narzuconej przez operatora lub aktorów) decyzji, czy robić dubel danego ujęcia.
SEKWENCJA 9 Seria ujęć w różnych planach: słuchająca widownia. Wajda przestrzega przed pokusą powolnej (ale też niezorganizowanej sprawnie) realizacji filmu, ponieważ da się to potem odczuć na ekranie; ze złym materiałem nie da się już nic zrobić. Od planu średniego do półzbliżenia: gdy Wajda pokazuje dłońmi (skracając między nimi dystans), jak aktor powinien skondensować swoją grę. Zwraca też uwagę, że omawiane wcześniej etiudy są za długie: twórca za bardzo „delektuje się” materiałem, co widz niekoniecznie musi wyczuć. Plan pełny: Wajda na dalekim planie, przed nim widziane od tyłu głowy słuchaczy. Półzbliżenie na ręce Wajdy, który opowiada, że w zawodzie filmowca każda, nawet najmniejsza scena ma znaczenie. Opowiada, gdy oglądając jeden z odcinków Polskiej Kroniki Filmowej, natrafił na materiał ze zdjęciami Zygmunta Samosiuka i w następstwie tego zaprosił go do współpracy przy filmie „Brzezina”; w trakcie tego wątku – seria zbliżeń na twarze słuchających. Wajda podkreśla, iż reżyser powinien mieć w zanadrzu kilka projektów; takim potencjalnym „losem na loterii” jest dla niego zawsze scenariusz.
SEKWENCJA 10 Wajda – nawiązując do poprzedniego wątku – opowiada o swoich bieżących projektach: półtora roku czeka niezatwierdzony scenariusz filmu „Doktór Korczak”, autorstwa Agnieszki Holland; w związku z tym oczekiwaniem Wajda pracuje w teatrze – przygotowując adaptację „Zbrodni i kary”, myśląc o przeniesieniu na scenę sztuki „Głosy z przeszłości”. Opowiada, że jego francuski scenarzysta, Jean-Claude Carrière, pracuje nad nieukończoną powieścią Gustave’a Flauberta „Bouvard et Pécuchet”, zastanawia się także nad przeniesieniem na ekran „Biesów”. Sekwencja przeplatana ujęciami ze słuchającą widownią (zbliżenie, półzbliżenia). Wajda jeszcze raz wraca do konieczności pracy nad kilkoma tematami (w ciągłym oczekiwaniu na ten, który doczeka się realizacji), nie widzi dla reżysera innego wyjścia. Sekwencję kończy pozbawione dźwięku ujęcie, w którym studenci schodzą po schodach i wychodzą z sali, gdzie odbywało się spotkanie.

Słowa kluczowe:

  • AKTOR

  • DOMARADZKI, JERZY (1943- )

  • ETIUDA STUDENCKA

  • HOLLAND, AGNIESZKA (1948- )

  • "KANAŁ" (TYTUŁ FILMU)

  • KĘDZIERSKI, PAWEŁ (1946-2019)

  • "KORCZAK" (TYTUŁ FILMU)

  • "LOTNA" (TYTUŁ FILMU)

  • OPERATOR

  • PLAN FILMOWY

  • PWSFTVIT W ŁODZI

  • REŻYSER

  • SAMOSIUK, ZYGMUNT (1939-1983)

  • SCENARIUSZ

  • WAJDA, ANDRZEJ (1926-2016)

  • "ZDJĘCIA PRÓBNE" (TYTUŁ FILMU)

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności.
Akceptuję pliki cookies z tej strony
x